8. Koleksiyonluk Resim ve Hat Müzayedesi

"Arz-ı ta’zîm eylemez mi âlem-i imkân sana

Arz-ı ta’zîm etti Allah-ı azîmü’ş-şân sana

Nûr-ı îmândır nücûmundan dem-â-dem berk uran

Âsmân etmiş hezârân kalb ile îmân sana

Fazl-ı bî-pâyânının bürhân-ı bî-pâyânı var

Var mı ulviyyât içinde olmayan bürhân sana

 Hüsn-i Kur’ân’ı görür insân olur hayrân sana

Dest-i kudretle yazılmış hilyedir Kur’ân sana

 Dil esîrin olduğu günden beri âzâdedir

Mâsivâya bağlanır mı bağlanan vicdân sana"

"Sofîzâde Hasan Vefâ Efendi, Hâlvetî Târikatı’nın Sünbülî şubesinin meşâyihinden olup Kocamustafapaşa civârındaki Hacı Evhâd Tekkesi’nin post-nişîni idi. H. 1336/M. 1918’den sonra vefât ederek, mezkur tekkenin hazîresine defnedilmişse de mezarı mevcud değildir."

Hat tarihinde zaman zaman kıdem ve dirayetiyle önde gelen hattatlara verilmesi mûtat olan ‘'Reîsülhattâtîn'' (Hattatların Başı) unvanı son olarak 21 Ağustos 1915'te Kâmil Efendi'ye tevcih edilmiştir.Kâmil Akdik disiplinli hayatı ve perhize dikkat etmesi sebebiyle uzun süren ömrünün sonlarında bile el titremesi ve görme bozukluğu gibi sıkıntılar çekmeden seçkin eserler bırakmıştır.

Dîvân-ı Hümayûn'daki resmî vazifesi esnasında divânî, celî-dîvânî veya rık'a hatlarıyla yazdığı menşur, berat, muâhedenâme, tasdiknâme gibi evrak dışında, yazı hocası olarak hazırladığı meşk'ler de pek çoktur. Ayrıca sülüs-nesih kıtalar, murakka'lar (yazı albümleri), hilye ve levhalar, kitabeler, bazı sûre ve cüzlerden başka birde Mushaf yazmıştır.Eski hattatların eserlerinden meydana gelen kıymetli hat koleksiyonu ölümünden sonra Topkapı Sarayı Müzesi'nce satın alınmıştır."

"Sırr-ı aşkı duydı Yemlîha olub lâl ü hâmûş
Mekselînâ oldı hem-râz-ı mezâyâ-yı sürûş
Bâde-yi tevhîdi Mislînâ'ya işrâb itdiler
Bî-tekellüf içdi Mernûş u Debernûş Şâzenûş
Cür'a kalmışdı meğer câm-ı Kefeştetayyuş'dan
Kâse-lîs-i bezm olub Kıtmîr dahi kalmadı boş"
 

"Harf inkılâbı ile büyük bir darbe yemiş olan Türk hat san‘atının Cumhuriyet nesillerine intikalinde fevkalade hizmet görmüş olan Nûrî Korman, şüphesiz zamanının en önemli hattatlarından biri idi. Aklâm-ı sitteyi ilk olarak rüşdî tahsîli esnasında hademe-i hümâyûndan Süleyman Efendi’den - İbrahim Alâ’eddîn Bey’den mücâzdır – meşkeden Nûrî Korman, bilâhare Zülüflü Baltacılar imâmı Mehmed Şevkî Efendi’nin talebesinden Nevşehirli Osmân Efendi’ye devam ederek H. 1299/M. 1882 senesinde icâzet almıştır. 

Ertesi sene tekemmül için İbrahim Alâ’eddîn Bey’den meşk almaya başlayan Nûrî Korman, hocasının rahatsızlığı nedeniyle H. 1305/M. 1888 senesinde bu kere Muhsinzâde Abdullah Bey’e bağlanmış onsekiz sene hânesine devam ettikten sonra icâzetine na’il olmuştur. Hatta bir gün hocası ile beraber yemek yerken, oğullarına hitâben “Siz neslimden geldiniz. Nûrî eserimden geldi. Benim nâmımı ibka edecek odur.” diyerek, Nûrî Korman’ı taltîf ettiği dahi menkûldür. 

Ayrıca Mehmed Zekî Dedeefendi’den ta’lik dersleri almışsa da, Süleymaniye Kütüphânesi’ndeki H. 1349/M. 1930/1931 tarihli matbu levhâ(Db. no: 588) ve H. 1367/M. 1947 tarihli kıt‘ası dışında bu kalemdeki âsârına tesâdüf edilmemiştir. 

Asıl şöhretini borçlu olduğu aklâm-ı sittede Hâfız Osman’ın yolundan ilerlemiş olan Nûrî Korman, bir hayli eser vermiş olduğu celî sülüste ise Mustafa Râkım Efendi’nin ve Kazasker Mustafa İzzet Efendi etkilerini barındıran şahsına münhasır bir şiveye sahipti. Müsenna istif ve tertîblerle de ilgilenmiş olan hattatın, hayatı boyunca ayrılmadığı Beşiktaş’taki Yahya Efendi Kabristânı’nda bir hayli mezartaşı kitâbesinde imzası bulunmaktadır.   "

Seyyid Ahmed Efendi'nin oğlu olarak İstanbul'da doğdu. Tahsîli ve Mahmud Celâleddîn Efendi’ye ne zaman bağlandığı ve icâzet aldığı hakkında bir bilgi yoktur. Hâkkâkzâde hattı ile muhârrer Tezkîre-i Hattâtîn’de beyân edildiği üzere “celî yazıda üstâdına fâ’ik” olduğundan, şehzâdelik zamanında Sultan Abdülmecîd’e hüsn-i hat dersleri vermiş ve cülûsundan sonra da “mu‘allim-i hatt-ı sultânî” ünvânını elde ettiği gibi, Nur-ı Osmaniye Cami’nin hitabet hizmetine tayin edilmiştir. Bu hal üzere iken H. 1262/M. 1846'da vefat ederek, Eyüp’te, Kırkmerdiven mevki’nde Hâkim Kutbeddîn Mektebi civârına defnedilmiştir. Ancak bugün mezartaşı mevcut değildir.

“1905 yılında İzmir'de doğan Ayetullah Sümer, ilk ve orta öğrenimini bu şehirde gerçekleştirdikten sonra 1925 yılında Fransa’ya giderek Marsilya Ticaret Okulu'nda eğitimine devam etmiştir. Marsilya’da eğitimine devam ederken resim ile ilgilenmeye başlayan Sümer, 1927’de İzmir’e dönene kadar Marsilya Güzel Sanatlar Yüksek Okulu'nda Théophile Bérengier’in resim atölyesine devam etmiştir. 1928 yılında İzmir Türk Ocağında ilk kişisel sergisini açan Sümer, burada tamamen sanatla ilgilenmeye karar verir. Aynı yıl devlet bursu alarak Paris'e gider.

Paris'te bulunduğu süre içerisinde Baudin'in atölyesinde fresk üzerine çalışmalar yapmıştır. 1929 yılında Türkiye’de Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Birliği'nin kurulmasına öncülük eden Sümer, 1933’te Türkiye’ye dönene kadar geçen süreçte Paris’te dört sergi açmıştır. Türkiye’ye döndükten sonra İstanbul’a yerleşen sanatçı, 1938’de İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nde fresk atölyesi kurarak 1971'de emekli olana kadar burada eğitim vermeye devam etmiştir.

1979 yılında İstanbul'da hayatını kaybeden Sümer, 1983'te "Akademinin Kuruluşunun 100. Yılı" kutlamaları kapsamında "Osman Hamdi Onur Ödülü'ne değer bulunmuştur. Ayetullah Sümer'in, başta Devlet Resim ve Heykel Müzesi'nde olmak üzere, resmi ve özel koleksiyonlarda pek çok eseri bulunmaktadır.”

“1905 yılında İzmir'de doğan Ayetullah Sümer, ilk ve orta öğrenimini bu şehirde gerçekleştirdikten sonra 1925 yılında Fransa’ya giderek Marsilya Ticaret Okulu'nda eğitimine devam etmiştir. Marsilya’da eğitimine devam ederken resim ile ilgilenmeye başlayan Sümer, 1927’de İzmir’e dönene kadar Marsilya Güzel Sanatlar Yüksek Okulu'nda Théophile Bérengier’in resim atölyesine devam etmiştir. 1928 yılında İzmir Türk Ocağında ilk kişisel sergisini açan Sümer, burada tamamen sanatla ilgilenmeye karar verir. Aynı yıl devlet bursu alarak Paris'e gider.

Paris'te bulunduğu süre içerisinde Baudin'in atölyesinde fresk üzerine çalışmalar yapmıştır. 1929 yılında Türkiye’de Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Birliği'nin kurulmasına öncülük eden Sümer, 1933’te Türkiye’ye dönene kadar geçen süreçte Paris’te dört sergi açmıştır. Türkiye’ye döndükten sonra İstanbul’a yerleşen sanatçı, 1938’de İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nde fresk atölyesi kurarak 1971'de emekli olana kadar burada eğitim vermeye devam etmiştir.

1979 yılında İstanbul'da hayatını kaybeden Sümer, 1983'te "Akademinin Kuruluşunun 100. Yılı" kutlamaları kapsamında "Osman Hamdi Onur Ödülü'ne değer bulunmuştur. Ayetullah Sümer'in, başta Devlet Resim ve Heykel Müzesi'nde olmak üzere, resmi ve özel koleksiyonlarda pek çok eseri bulunmaktadır.”

"1920 yılında İstanbul Öğretmen Okulu’ndan mezun olan Selahattin Teoman, Şevket Dağ ve Halil Paşa denetiminde resim çalışmaları yaptı. 1954 yılında Güzel Sanatlar Akademisi Ali Avni Çelebi Atölyesi’ne devam etti. Güzel Sanatlar Birliği’ne üye oldu. Rumelihisarı Müzesi’nde müdürlük görevinde bulundu. İzlenimci anlayışa dayalı peyzajlarıyla tanınan ressamın eserleri arasında, özellikle 1914 Kuşağı ressamlarında tipikleşen Boğaziçi resimleri geleneğini sürdüren tabloları önemli yer tutar. Sanatçı ayrıca, İstanbul görünümleri  ve Topkapı Sarayı’ndan enteriyörler de çalışmıştır. 1980 yılında ABD’de vefat etmiştir. "

"1920 yılında İstanbul Öğretmen Okulu’ndan mezun olan Selahattin Teoman, Şevket Dağ ve Halil Paşa denetiminde resim çalışmaları yaptı. 1954 yılında Güzel Sanatlar Akademisi Ali Avni Çelebi Atölyesi’ne devam etti. Güzel Sanatlar Birliği’ne üye oldu. Rumelihisarı Müzesi’nde müdürlük görevinde bulundu. İzlenimci anlayışa dayalı peyzajlarıyla tanınan ressamın eserleri arasında, özellikle 1914 Kuşağı ressamlarında tipikleşen Boğaziçi resimleri geleneğini sürdüren tabloları önemli yer tutar. Sanatçı ayrıca, İstanbul görünümleri  ve Topkapı Sarayı’ndan enteriyörler de çalışmıştır. 1980 yılında ABD’de vefat etmiştir. "

"Türk empresyonist ressam Hikmet Onat 1882 yılında İstanbul’da doğdu. İlk öğreniminden sonra, 1903’te Heybeliada Mekteb-i Bahriye’yi bitirdi. İlk resim eğitimini Mekteb-i Bahriye’de aldı. Daha sonra 1904 yılında İstanbul Sanayi-i Nefise Mektebi’ne girdi. Burada Osman Hamdi Bey ve Salvatore Valeri’nin öğrencisi oldu.

1910 yılında mezun olup, resim üzerine açılan bir yarışmaya katılarak Paris Güzel Sanatlar Akademisi’nde Fernand Cormon Atölyesi’nde dört yıl çalıştı. I. Dünya Savaşı’nın çıkması üzerine yurda döndü ve Nişantaşı Sultaniyesi’nde öğretmenlik yapmaya başladı. Öğretmenliğine Güzel Sanatlar Akademisi’nde de devam eden Hikmet Onat, 1922 yılında Osmanlı Ressamlar Cemiyeti ve Güzel Sanatlar Cemiyeti’ne kurucu üye olarak katıldı.

1917 yılında 1. Dünya Savaşı sırasında milli duygularla biraya gelen 1914 kuşağı sanatçılarıyla birlikte Şişli Atölyesi’nde savaş temalı resimler yapmıştır. 1939 yılında Yurt Gezileri kapsamında Bursa’ya gönderilmiştir.

Gerçek bir İstanbul tutkunu olan sanatçı, kentin çeşitli yerlerinden özellikle de Boğaziçi kıyılarından empresyonist üslupla betimlediği İstanbul manzaraları ile tanındı. Boğazın ışıklı suları, geniş ve dinamik fırça vuruşlarıyla, parlak renk lekeleriyle tuvallerine yansıdı. Sanatçının bir dizi çalışması da, Topkapı Sarayı’nın çeşitli mekanlarından yaptığı resimlerdir.

Saray’ın kapalı bölümlerine özel izinle girerek birçok odayı, belgeci bir tutumla betimlemiştir. Eserleri Resim ve Heykel Müzesi ile özel koleksiyonlarda bulunan sanatçının başlıca yapıtları şunlardır: “Kandilli Sırtlarından”, “Siperde Mektup Okuyan Askerler”, “Savaşa Giderken Veda”, “Kabataş’tan Manzara”, “Dikiş Diken Kadın”, “Derede Sandal”, “Salacak”, “Topkapı Sarayı”, “Kıyıda Gemi” vb."

"1936-1945 arasında Nazmi Ziya, İbrahim Çallı ve Leopold Levy atölyelerinde sanat öğrenimi gördü. İki yıl R. Belling’in yanında heykel etütleri yaptı. 1940’da Yeniler (Liman Ressamları) Grubunun kuruluşuna katıldı. 1946’da Paris’te düzenlenen uluslararası bir sergiye (UNESCO) yapıtlarıyla girdi.

Aralıklı olarak dört yıl resim öğretmenliği yaptıktan sonra, tiyatro ve opera dekoratörü olarak uzun yıllar çalıştı. Ressam ve Heykeltıraşlar Derneği’nin yurt içinde ve dışında düzenlediği sergilere katıldı. 1964’te Akademi Sanat Ödülünü kazandı. Resimlerinde klasik etüt birikimlerinin oluşturucu etkileri egemendir. Figür kaynaklı sanat anlayışının sürdürücüleri arasında yer alır."

"1947 yılında Güzel Sanatlar Akademisi’ne girdi. 1954–55 öğretim yılı döneminde Bedri Rahmi Atölyesi Yüksek Resim Bölümü’nden mezun oldu. 1956 yılında Fransa’ya gitti ve 1961'de Türkiye'ye döndü. 1963 yılında Balıkesir Devlet Güzel Sanatlar Galerisi’ni kurdu. 1965 yılında İstanbul Resim ve Heykel Müzesi’nde görevlendirildi. 1967'de İtalyan hükümeti bursu ile Roma Merkez Restorasyon Enstitüsü’nde çalıştı ve sertifika aldı. 1949 yılından beri pek çok karma sergilere katıldı.

İhsan Şurdum, 1976 yılı devlet sergisinde Başarı Ödülü aldı. 1978’de Belçika hükümetinin davetlisi olarak Belçika’ da mesleki araştırma yaptı. 1982’de Mimar Sinan Üniversitesi’nde Restorasyon Atölyesi’ni kurdu. 1995’te emekli oldu. İlk kişisel sergisini 1975’te, son kişisel sergisini de 1999’da açtı. İstanbul, Ankara ve İzmir müzelerinde eserleri vardır."