AGOP ARAD (1913-1990)

“Bir insanın kalbi neredeyse eseri de oradadır.” diyen Agop Arad, 1913 yılında Eskişehir’de dünyaya gelmiştir. Marangoz bir babanın oğlu olan Arad’ın ailesi, bir yaşındayken Balkan Savaşı nedeniyle İstanbul’a göç eder. Arad ilk olarak Kumkapı’da Assomption Koleji’nde eğitim alır. Sonrasında Arad, Güzel Sanatlar Akademisi’nde Nazmi Ziya, İbrahim Çallı ve Leopold Levy’nin atölyelerinde eğitim alır. Paris’te Frochit Akademisi’nde resim çalışmalarında bulunan Arad, Hocası Jean Metzinger'in kübist eğilimlerinden etkilenmeyerek, realist bakış açısıyla gördüklerini olduğu gibi tuvale yansıtma yolunu tercih etmiştir. Paris macerası sonrasında İstanbul’a dönen Arad, 28 Mart 1940’te İstanbul Gazeteciler Cemiyeti’nin Beyoğlu Lokali’nde Liman Resim Sergisi adıyla ilk toplu sergisini düzenler.

1941’de kurulan Yeniler Grubu’na katılan sanatçı; bu dönemde Vatan, Akın, Şehir, Hakikat-i Tasvir gazetelerinde gazete ressamlığı yapmıştır. Gazetecilik de yapan Arad, resim çalışmalarını da paralel olarak devam ettirip eserlerini çeşitli sergilerde sunmuştur. 1976’da Tarabya Oteli’nin bir salonunda Sokakta Topladıklarım isimli bir sergi düzenlemiştir. 45 kişisel sergide eserlerini sergileyen sanatçı, pek çok yazarın kitaplarına da kapak resmi yapmıştır. Yoksul insanların hayatından kesitleri parlak renklerle yansıtan sanatçı, 4 Ekim 1990 tarihinde tedavi gördüğü Yedikule Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi'nde hayata gözlerini yummuştur.

Arad, eğitim aldığı hocası Léopold Lévy’den oldukça etkilenmiştir. Resimlerini kişisel gözlemlerinden yararlanarak çizen Arad, gördüklerini doğrudan bir şekilde tuvale çizer. Özellikle Yeniler Grubu’nun toplumsal kaynaklı bir resim yaratma arayışları, sanatçının kişiliğini ve sanatını doğrudan etkilemiştir. Bu etki ile Arad, doğa-insan gerçekliğinin ve İstanbul yaşamını, fırçasıyla realist bir bakış açısıyla yorumlamıştır. Agop Arad’ın İstanbul’un gündelik yaşamını yansıtan çalışmaları, doğrudan doğruya gözlem yeteneğine dayanır. Arad gördüklerini doğrudan, gördüğü renklerle katıksız tuvale aktarmıştır. Agop Arad’ın sanatına, halk resimlerine özgü bir nitelik de kazandırmıştır. Sait Faik’in birçok kitabını resimleyen Arad, Yeniler Grubu’nun teorisyenliğini üstlenen Hilmi Ziya Ülken’in de bir çizimini yapmıştır.

Gazete ve dergilere yaptığı resimlerden geçimini sağlayan Arad, Hilmi Ziya Ülken’in çıkardığı İnsan dergisi için de çizim yapar. Yürüyüş, Hisar da çizim yaptığı dergiler arasındadır. Arad, Orhan Kemal’in kitaplarına da resimler çizer. Orhan Kemal’in 1964’te Yeditepe Yayınları’ndan ikinci baskısı yapılan Çamaşırcının Kızı başlıklı öykü kitabı Agop Arad tarafından resimlenmiştir. Pek çok kişisel ve karma sergiye katılan Arad, 1986’da Gazeteciler Cemiyeti’nin “Burhan Felek Ödülü” nü kazanmıştır. Sanatçı, İstanbul’un orta sınıf halkının, çalışan ve üreten kesimin çevreyle bütünleşen yaşamını, parklardaki pazar gezintilerini, insanların doğal hallerini resmetmiştir. Arad, sanatın insan ve toplum hizmetindeki yönü üzerinden, 1940 kuşağı sanatçıları arasında yer alan ressamlar topluluğunun ortak eğilimleri ile eserler üretmiştir.