ADİL DOĞANÇAY (1900-1990)

1900 yılında İstanbul’da Tüccar bir babanın çocuğu olarak doğan Adil Doğançay, asker ressam kuşağının son üyelerindendir. Eyüp Rüştiyesi’nde okurken Şerif Renkgörür’den, Harita Mühendislik Mektebi’nde okurken Diyarbakırlı Tahsin Bey’den ders alan Doğançay, mektebin bitiminde İstiklal Savaşı’na katılarak vatan savunmasının bir parçası olmuştur. Topografya subayı olan Doğançay, Anadolu’nun tüm ücra köşelerini gezmiş ve buraların doğa görüntülerini resmini çizmiştir. Anadolu gezileri Doğançay’ın resimlerine ilham kaynağı olmuş ve doğayı “en büyük öğretmen” olarak atfetmiştir. Doğançay, birçok eserini açık havada gördüğü manzaraları resmederek üretmiştir.

Bir dönem Amerika’da bulunan Doğançay, buradaki sanat akımlarını yakından takip etmiş ve çalışmalarına bu sanat akımlarına göre yön vermiştir. Doğançay sanat yaşamı boyunca Devlet Resim Heykel Müzesi, Emekli Ressam Subaylar Derneği, Haritacı Subaylar Birliği, Güzel Sanatlar Birliği ve Türkiye Ressamlar Cemiyeti’nin düzenlediği sergilerde resimlerini izleyici ile buluşturmuştur. İlk dönem Cumhuriyet sanatçılarından olan ve özel koleksiyonlarda birçok önemli eseri bulunan Doğançay 1990 yılında İstanbul’da vefat etmiştir.

Adil Doğançay, ağırlıklı olarak tuval üzerine yağlıboya çalışmış ve izlenimci üslupta eserler üretmiştir. Daha çok manzaralar, deniz peyzajları ve natürmortlar çizen Doğançay, ilk dönem eserlerinde detaya inerek realist bakış açısıyla resimler yapmıştır. Daha sonraki dönemlerinde empresyonist bir anlayış benimseyen Doğançay, yağlı boya tekniğiyle kır ve deniz manzaraları resimleri üretmiştir. Sanatçının bazı önemli eserleri; "Boğaz Manzarası", "Değirmendere", "Peyzaj" ve "Sahilde Tekneler"dir. Günümüzde Adil Doğançay ait yapıtların birçoğu oğlu ressam Burhan Doğançay tarafından 2004 yılında İstanbul’da kurulan Doğançay Müzesi’nde sergilenmektedir.

Doğançay Müzesi, Ekim 2004 yılında Adil Doğançay’ın oğlu Burhan Doğançay tarafından açılmıştır. Türkiye`nin ilk Kişisel Modern Sanat Müzesi olma özelliği taşıyan müzede, Adil Doğançay`a ayrılmış katın dışında müzenin kurucusu ve Türkiye`nin önde gelen sanatçısı Burhan Doğançay`a ait eserler de sergilenmektedir. Beyoğlu`nda150 yıllık 5 katlı bir tarihi binada yer alan müze, Adil Doğançay’ın 1940 ile 1990 yılları arasında ürettiği resimleri sanatseverlerle buluşturmaktadır.